Ustawa „lex Czarnek” czeka na podpis prezydenta. Co oznaczałoby jej wejście w życie? Zapraszamy do lektury „Wiadomości z przyszłości” – w przesłanym prezydentowi artykule z 1 września 2026 roku opisujemy, co może czekać polską szkołę i nasze społeczeństwo, jeśli głowa państwa nie skorzysta z prawa weta.
W środę Sejm przyjął ustawę, która m.in. wzmacnia pozycję kuratorów i ogranicza dostęp organizacji pozarządowych do szkół.
Projekt aktu prawnego, potocznie określanego jako „Lex Czarnek”, został wcześniej poddany bardzo daleko idącej krytyce, zarówno przez przedstawicieli świata nauki, jak i podmiotów reprezentujących trzeci sektor. Wielokrotnie swój sprzeciw wobec projektowanych przepisów wyrażało także Społeczne Towarzystwo Oświatowe.
W ramach konsultacji społecznych zwracaliśmy uwagę, że „wdrożenie projektowanych rozwiązań doprowadzi do odebrania organom prowadzącym i kierownictwu szkół (…) autonomii i realnej możliwości wpływu na jakość pracy placówek, którymi zarządzają”. Alarmowaliśmy, że „proponowane zapisy cofną polską szkołę do standardów znanych z lat 50-tych XX wieku”.
Po tym jak Sejm przyjął ustawę mimo sprzeciwu Senatu, „Lex Czarnek” jest o krok od wejścia w życie. Naszą ostatnią nadzieją na powstrzymanie zmian jest weto prezydenta. Obawiamy się, że listy i apele mogą nie wystarczyć do tego, by głowa państwa zdecydowała się na taki krok. Dlatego przygotowaliśmy dla prezydenta „Wiadomości z przyszłości” – artykuł, który może się ukazać już za kilka lat, jeśli „Lex Czarnek” wejdzie w życie. Liczymy na to, że mając świadomość potencjalnych konsekwencji swojego podpisu, prezydent nie przyłoży ręki do demontażu polskiej szkoły.
Zaprezentowany w artykule bieg zdarzeń jest tylko jednym z możliwych. Niemniej, w świetle proponowanych zmian, taki scenariusz wydaje się bardzo prawdopodobny. Oby, dla dobra polskiej szkoły, nigdy się nie ziścił.
Zachęcamy do lektury. Artykuł można pobrać poniżej (PDF) lub przeczytać tutaj.
